حوزه علمیه کوچک ما

آموزش ادبیات عربی، منطق؛ فلسفه و عرفان اسلامی به نحو اجمالی و سبک سنتی حوزات علمیه

حوزه علمیه کوچک ما

آموزش ادبیات عربی، منطق؛ فلسفه و عرفان اسلامی به نحو اجمالی و سبک سنتی حوزات علمیه

حدیث شماره ۴۳

قال رسول اکرم صلّى اللّه علیه و آله:

ما مِن أحَدٍ إلا و لَهُ شیطانٌ

صدرالمتألهین، تفسیر القرآن الکریم، ج‏5، ص: 223

 

ما: مشبه به لیس

من: حرف جر، زائد

احد: اسم، مفرد، مذکر، جامد، متصرف، نکره، معرب /اسم ما(لفظا مجرور و محلا مرفوع)

خبرما، موجودٌ یا یکونُ (تامه) محذوف است.

الا: از أداة حصر

 

و : واو حالیه

له: جار و مجرور متعلق به محذوف خبر مقدم

شیطان: اسم، مفرد؛ مذکر، اسم فاعل (مشتق از ریشه شطن به معنای دور شدن، شیطان بر وزن فیعال به معنای «دور شده از رحمت حق) ،نکره، معرب /مبتدأ مؤخّر مرفوع (مسوغ نکره بودن مبتدا دخول مای نافیه بر آن است)

 

جمله "له شیطانٌ" در محل نصب حال برای احد

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله:

هیچکس نیست مگر در حالی که شیطانی برای اوست.

 

نظرات  (۳)

  • ۲۵ آبان ۹۴ ، ۰۷:۳۹
  • فرید افتخاری
    • مسوغ ابتدا به نکره در مورد "احد" همانطور که گفته شده تقدم نفی بر آن است مثل آیه شریفه : "وَمَا مِنْ إِلَـهٍ إِلاَّ إِلَـهٌ وَاحِدٌ" که در آن اله اول (نکره با مسوغ تقدم مای نافیه) مبتدا و اله دوم خبر است. اما در جمله "له شیطان"  هم باید مسوغ نکره بودن مبتدا را در ترکیب ذکر کرد که اینجا تقدم خبر بر مبتدا است، مثل آیات شریفه "على أبصارهم غشاوة "، "لِّکُلِّ نَبَإٍ مُّسْتَقَرٌّ" و "وَ لَدَیْنَا مَزِیدٌ".
  • ۲۵ آبان ۹۴ ، ۰۹:۴۷
  • سید حامد فرهنگ
    • حدیثی کوتاه و پربار بود.هم از نظر قواعد و هم معنی.
    شیطان مشتق است.
    منظور از "تامه" چیست؟
  • ۲۵ آبان ۹۴ ، ۱۳:۱۹
  • فرید افتخاری

    • کان و یکون از افعال ناقصه هستند بدین معنا که معنایشان مثل افعال دیگر فقط با فاعل تمام نمی شود بلکه نیاز به خبر هم دارند تا معنایشان کامل شود . در حقیقت افعال ناقصه مانند افعال کمکی (است، بود) در فارسی هستند که بعد از نهاد و گزاره می آیند. کان و یکون هم اینچنین هستند که بعد از آنها مبتدا و خبر می آید و چون اعراب مبتدا و خبر را عوض می کنند به خود کان و یکون ناسخه و به مبتدا وخبری که بر آنها وارد شده است ، اسم کان و خبر کان می گوییم .

    یک نوع کان ، یکون هم داریم که معنای "هست " می دهد (نه ، است) این نوع کان اسم و خبر نمی خواهد و تنها فاعل می گیرد لذا از افعال ناقصه نیست و به آن کان تامه می گویند مانند کان الله و لم یکن معه شی یعنی خدا بود و چیزی با او نبود.که در آن هم کان و هم لم یکن تامه هستند.

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.