حدیث شماره ۶۲

امام صادق علیه السلام :

رُبَّمَا تَرَکَ بَعْضُ شِیعَتِنَا فِی افْتِتَاحِ أَمْرِهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ- فَیَمْتَحِنُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَکْرُوهٍ لِیُنَبِّهَهُ عَلَى شُکْرِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ الثَّنَاءِ عَلَیْهِ وَ یَمْحَقَ عَنْهُ وَصْمَةَ تَقْصِیرِهِ عِنْدَ تَرْکِهِ قَوْلَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم‏

 

بحارالانوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 232 ، ح 14

 

 

 

رُبَّما: رُبّ: حرف جر ، ما:کافه زائده (اضافه شدن مای کافه، ربّ را از عمل اسقاط می کند و می توان آن را بر سر فعل وارد کرد- حروف جر تنها بر سر اسم وارد می شوند-).

تَرَکَ: فعل

بَعضُ: فاعل تَرکَ

شیعَتِنا: مضاف الیه و مجرور + نا: مضاف الیه محلا مجرور

 

فِى افْتِتاحِ: جار و مجرور متعلق به تَرکَ

أَمرِهِ: مضاف الیه و مجرور + ه: مضاف الیه محلا مجرور

(فی افتتاح امره) : مفعول فیه و محلا منصوب

 

بِسمِ: جار و مجرور (بِ+ اسمِ)

اللّهِ:مضاف الیه و مجرور

الرَّحمنِ:نعت برای الله به تبعیت مجرور

الرَّحیمِ:نعت برای الله به تبعیت مجرور

(بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ) : مفعول به تَرکَ محلا منصوب

 

فَـ:حرف عطف

یَمْـتَحِنَ :فعل (باب افعال)

هُ: مفعول به و محلا منصوب

اللّه ُ: فاعل یمتحنُ

عزّ و جلّ: جمله معترضه برای الله- محلی از اعراب ندارد

بِمَکْروهٍ:جار و مجرور متعلق به یَمْـتَحِنَ

 

لِ: از حروف ناصبه

یُـنَـبِّهَ: فعل مضارع منصوب و فاعل مستتر هو

هُ: مفعول به و محلا منصوب

 

عَلى شُکرِ:جار و مجرور متعلق به یُـنَـبِّهَ

اللّه ِ :مضاف الیه و مجرور

تَبَارَکَ وَ تَعَالَى: جمله معترضه برای الله- محلی از اعراب ندارد

 

وَ :حرف عطف

الثَّناءِ: معطوف به شکرِ و مجرور

عَلَیهِ: جار و مجرور متعلق به الثَّناءِ (مصدر)

 

 

و:حرف عطف

یَمحَقُ:فعل و فاعل مستتر هو

عنه:جار و مجرور متعلق به یَمحَقُ

وَصْمَةَ: مفعول به یمحق و منصوب (مصدر وَصَمَ)

تَقصیرِهِ: مضاف الیه و مجرور+ مضاف الیه محلاً مجرور

عِندَ: از اسماء دائم الاضافه

تَرکِ:مضاف الیه مجرور

هِ:فاعل ترک (مصدر) محلا مرفوع

قَولَ :مفعول به ترک (مصدر) و منصوب

(بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم) : مضاف الیه و محلا مجرور

 

 

چه بسا که یکى از شیعیان ما در آغاز کارى، بسم الله‏ الرحمن الرحیم را ترک کند پس خداوند بلند مرتبه، او را به مکروهی امتحان کند تا به شکر و ثناى الهى متوجّه گردد و رسوایی کوتاهیش را در گفتن بسم الله‏ الرحمن الرحیم‏، محو کند.