حوزه علمیه کوچک ما

آموزش ادبیات عربی، منطق؛ فلسفه و عرفان اسلامی به نحو اجمالی و سبک سنتی حوزات علمیه

حوزه علمیه کوچک ما

آموزش ادبیات عربی، منطق؛ فلسفه و عرفان اسلامی به نحو اجمالی و سبک سنتی حوزات علمیه

عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ قَالَ:

قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام إِیَّاکَ وَ خَصْلَتَیْنِ فَفیهِما هَلَکَ مَنْ هَلَکَ إِیَّاکَ أَنْ تُفْتِیَ النَّاسَ بِرَأْیِکَ أَوْ تَدِینَ بِمَا لَا تَعْلَمُ.

أصول الکافی / ترجمه مصطفوى، ج‏1، ص: 52

  

قَالَ :فعل

لِی:جار و مجرور متعلق به قال

أَبُو: فاعل 

 

عَبْدِاللَّهِ :مرکب اضافی- مضاف الیه و مجرور

علیه السلام :جمله دعایی

إِیَّاکَ:مفعول به محلا منصوب (عامل آن محذوف است: إخذَر نفسَکَ من الخصلتَین- باب تحذیر)

( از إِیَّاکَ تا پایان جمله مفعول به برای قال و محلا منصوب)

 

وَ: عطف

خَصْلَتَیْنِ:مفعول به دوم، منصوب یه یاء

 

فَ:عطف

فِیهِمَا :جار و مجرور (ظرف) متعلق به هلک؟ (جار و مجرور مقدم بر فعل و فاعل شده است)

هَلَکَ :فعل و فاعل مستتر

(فِیهِمَا هَلَکَ): جزای شرط (مقدم بر جمله شرط شده است)

مَنْ :اسم ظرفیه شرطیه- مبتدا محلا مرفوع 

هَلَکَ: فعل شرط- خبر محلا مرفوع

 

إِیَّاکَ :مفعول به، عامل محذوف -مانند بالا

أَنْ تُفْتِیَ :فعل مضارع منصوب 

النَّاسَ:مفعول به أَنْ تُفْتِیَ و منصوب

بِرَأْیِکَ:جار و مجرور متعلق به تُفتی + مضاف الیه و محلا مجرور

أَوْ:حرف عطف

تَدِینَ: معطوف به أن تفتیَ و منصوب

بِمَا :جار و مجرور متعلق به تدینَ

لَا تَعْلَمُ: فعل نفی و فاعل  

  

عبد الرحمان بن حجّاج گفت امام صادق علیه السلام به من فرمودند:

از دو خصلت برحذر باش که هرکس هلاک شد (به وسیله) آن دو هلاک شد: برحذر باش از اینکه مردم را طبق رأی و نظر خودت فتوی دهی یا به آنچه نمی دانی تدیّن (اعتقاد دینی) پیدا کنی.

 

نظرات  (۲)

  • فائزه موسوی طیبی
  • با سلام 
    فکر کنم من شرطیه نیست و موصوله می باشد چون جمله معنای شرطی ندارد و در این صورت : 
    من فاعل هلک اول بوده و هلک دوم صله و ضمیر مستتر در آن عائد صله است.
    و دیگر اینکه: ما در بما لا تعلم هم ما موصوله می باشد و لا تعلم صله آن است و ضمیر مستتر در تعلم هم ضمیر عائد صله  است
  • فرید افتخاری
  • من و ما هر دو موصوله اند. چون ترجمه خود نگین هم متضمن معنای شرط و شامل ادوات شرط (اگر و امثال آن ) نیست.

    ایاک همانطور که گفته شده از باب تحذیر است ولی تقدیر دقیق آن این بوده است : "إیّاک  أحذّرُ و أبغّضُ خصلتین"  که هر دو عامل نصب یعنی حذّرُ و أبغّضُ، وجوبا حذف شده اند و واو و خصلتین باقی مانده است.
     ایاک دوم هم از باب تحذیر است و تقدیر آن چنین بوده است : "إیّاک مِن أنْ تُفْتِیَ النَّاسَ بِرَأْیِکَ"  که در آن باز هم تحذیر از باب ایاک است ولی در این نوع تحذیر اگر فعل ذکر شود ، اقتران فعل به حرف "أنْ" و تقدیر حرف "مِنْ" واجب است.

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.