حدیث شماره ۸۳

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللّهِ علیه السلام:

 لَا خَیْرَ فِیمَنْ لَا یَتَفَقّهُ مِنْ أَصْحَابِنَا یَا بَشِیرُ إِنّ الرّجُلَ مِنْهُمْ إِذَا لَمْ یَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ احْتَاجَ إِلَیْهِمْ فَإِذَا احْتَاجَ إِلَیْهِمْ أَدْخَلُوهُ فِی بَابِ ضَلَالَتِهِمْ وَ هُوَ لَا یَعْلَمُ 
اصول کافى جلد 1 ص :40 روایة: 6

 

لَا: حرف نفی جنس

خَیْرَ: اسم لای نفی جنس، مبنی بر فتح، محلا منصوب

خبر لای نفی جنس: موجودٌ محذوف

فِیمَنْ: جار و مجرور متعلق به محذوف، مَن اسم موصول

لَا یَتَفَقّهُ مِنْ أَصْحَابِنَا: جمله صله، محلی از اعراب ندارد. عائد صله: هو مستتر در یتفقه

لَایَتَفَقّهُ: فعل (مضارع منفی) و فاعل مستتر هو

مِنْ أَصْحَابِ: جار و مجرور متعلق به محذوف؟

نا: مضاف الیه و محلا مجرور

 

یَا: حرف ندا

بَشِیرُ: منادای مفرد معرفه، مبنی بر رفع، محلا منصوب

إِنّ: حرف مشبهه بالفعل، مبنی بر فتح

الرّجُلَ: اسم إنّ، منصوب

مِنْهُمْ: جار و مجرور، متعلق به محذوف، صفت الرجل؟

إِذَا لَمْ یَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ احْتَاجَ إِلَیْهِمْ: خبر إنّ، محلا مرفوع

إِذَا: ظرف زمان شرطیه، مفعول فیه و محلا منصوب، متعلق به لم یستغن، مبنی بر سکون

لَمْ یَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ: مضاف الیه، محلا مجرور، جمله شرط

لَمْ: حرف جزم، مبنی بر سکون، عامل

یَسْتَغْنِ: فعل شرط (جحد) و فاعل مستتر هو

بِفِقْهِهِ: جار و مجرور، متعلق به لم یستغن، ضمیر هِ مضاف الیه، محلا مجرور

احْتَاجَ: فعل (جواب شرط) و فاعل مستتر هو

إِلَیْهِمْ: جار و مجرور متعلق به احتاج

 

فَ: حرف عطف

إِذَا: مانند قبلی

احْتَاجَ: فعل شرط و فاعل مستتر هو

إِلَیْهِمْ: مانند قبلی

أَدْخَلُو: فعل (جزاء شرط) و فاعل ضمیر بارز واو

هُ: مفعول به و محلا منصوب

فِی بَابِ: جار و مجرور متعلق به ادخلوه

ضَلَالَة: مضاف الیه و مجرور

هِمْ: مضاف الیه و محلا مجرور

 

وَ: واو حالیه

هُوَ لَا یَعْلَمُ: جمله حالیه، محلا منصوب

هُوَ: مبتدا، محلا مرفوع

لَا یَعْلَمُ: خبر، محلا مرفوع، فعل مضارع (منفی) و فاعل مستتر هو

 

امام صادق علیه السلام فرمودند:

هیچ خیری نیست در کسی از اصحاب ما که فهم دین ندارد. ای بشیر، همانا مردی از آنها (اصحاب ذکر شده) هنگامی که با فهم خودش بی نیاز نشود، به دیگران(مردم) نیاز پیدا می کند، پس هنگامی که به آنها نیازمند شد، او را وارد (باب، مسیر)گمراهی خود می کنند، در حالیکه او نمی فهمد.