امام صادق علیه السلام:
اَلسَّخاءُ مِن أخلاقِ الأنبیاءِ، و هُوَ عِمادُ الإیمانِ، ولا یَکونُ مُؤمِنٌ إلاّ سَخیّا، ولا یَکونُ سَخیّا إلاّ ذو یَقینٍ وهِمَّةٍ عالیَةٍ ؛ لأِنَّ السَّخاءَ شُعاعُ نورِ الیَقینِ، ومَن عَرَفَ ما قَصَدَ هانَ عَلَیهِ ما بَذَلَ؛
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ،ج7 ،ص 17-بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج68، ص355
السخاءُ: مبتدا مرفوع
مِن اخلاق: جار و مجرور-مضاف
الانبیاءِ: مضاف الیه
مِن اخلاق الانبیاء : خبر محلا مرفوع
و: ربط
هو: مبدل و سخا مبدل منه- مبتدا (و یا کل جمله عطف به جمله قبل در نتیجه واو عاطف)
عمادُ: مبتدا-مضاف
الایمان: مضاف الیه
و:ربط
لا یکون: فعل مضارع منفی از افعال ناقصه
مومنٌ: اسم کان مرفوع
الاّ: استثنا
و لایکون سَخیاً : فعل و اسم یکون
ذو یقین: مضاف و مضاف الیه- خبر
و: عاطف
هِمَّةٍ: معطوف و خبر
عالیةٍ: نعت برای هِمَّةٍ
لأنَّ: لام تعلیل و أَنَّ حرف مشبة بالفعل
السخاءَ: اسم ان
شُعاعُ: اسم ان -مضاف
الیقین: مضاف الیه
مِن: از ادات شرط –مبتدا
عَرفَ: فعل ماضی- فعل شرط-خبر –محلا مجزوم-هو فاعل
ما: موصول –مفعول به
قَصدَ: فعل ماضی –جمله صله
هان: فعل ماضی-جواب شرط درمحل جزم - هو:فاعل
ما=موصول-مفعول به
بَذلَ: جمله صله –فعل ماضی- هو فاعل
امام صادق علیه السلام فرمود:
سخاوت از اخلاق پیامبران و ستون ایمان است . هیچ مؤمنى نیست مگر آن که بخشنده است و تنها آن کس بخشنده است که از یقین و همّت والا برخوردار باشد ؛ زیرا که بخشندگى پرتو نور یقین است . هر کس هدف را بشناسد بخشش بر او آسان شود.
عماد خبر است.
الّا در "لا یکون مومن الّا سخیّا" ادات حصر است.
به نظرم در "لا یکون سخیا الا ذو یقین..." سخیا خبر مقدم برای یکون و ذو اسم موخر آن است و یقین مضاف الیه و همة هم معطوف به یقین است.الّا هم باز ادات حصر است.
شعاع خبر إن و نور مضاف الیه است
در جمله آخر، هان فعل لازم است (آسان شد) و "ما" فاعل آن است و علیه هم جار و مجرور متعلق به هان است.