قالَ أَبو عَبْدِ اللهِ علیه السّلام :
إِنَّ قائِمَنا إِذا قامَ مَدَّ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ لِشِیعَتِنا فِی أَسْماعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ حَتّی لا یَکونَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقائِمِ بَرِیدٌ یُکلِّمُهُمْ فَیَسْمَعُونَ وَ یَنْظُرُونَ إِلَیْهِ وَهُوَ فِی مَکانِهِ.
الکافی، ج 8، ص 240
إِنَّ: حرف مشبهه بالفعل، مبنی بر فتح
قائِمَنا: اسم إنّ و منصوب، نا مضاف الیه و محلا مجرور
إِذا قامَ ... بریدٌ: خبر إنّ و محلا منصوب
إِذا: ظرف زمان شرطیه، مفعول فیه و محلا منصوب،مبنی بر سکون
قامَ: فعل شرط و فاعل مستتر هو، جمله مضاف الیه (برای إذا و محلا مجرور)
جواب شرط : مَدَّ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ لِشِیعَتِنا فِی أَسْماعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ حَتّی لا یَکونَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقائِمِ بَرِیدٌ
مَدَّ: فعل
اللهُ: فاعل و مرفوع
عَزَّ وَجَلَّ: جمله معترضه
لِشِیعَتِنا: جار و مجرور (متعلق به مدّ) و ضمیر نا مضاف الیه و محلا مجرور
فِی أَسْماعِهِمْ: جار و مجرور (متعلق به مدّ) و ضمیر هِم مضاف الیه
وَ: حرف عطف
أَبْصارِهِمْ: معطوف به اسماع، هِم مضاف الیه و محلا مجرور
حَتّی: حرف جر، أن ناصبه در تقدیر دارد
لا یَکونَ: فعل ناقصه، مضارع منصوب منفی
بَیْنَ: خبر مقدم یکون و منصوب، هُمْ مضاف الیه
وَ: حرف عطف
بَیْنَ: معطوف به خبر یکون
الْقائِمِ: مضاف الیه و مجرور
بَرِیدٌ: اسم موخر یکون، مرفوع
یُکلِّمُهُمْ: فعل و فاعل، هم: مفعول به و محلا منصوب (کل جمله "یکلمهم" با همدیگر نقشی ندارد؟)
فَ: حرف عطف
یَسْمَعُونَ: فعل و فاعل
وَ: عطف
یَنْظُرُونَ: فعل و فاعل
إِلَیْهِ: جار و مجرور متعلق به ینظرون
وَ: حالیه
هُوَ فِی مَکانِهِ: جمله حالیه، محلا منصوب
هُوَ : مبتدا و محلا مرفوع
فِی مَکانِهِ: خبر، جار و مجرور (متعلق به محذوف) و ه مضاف الیه
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
همانا آنگاه که قائم ما قیام کند، خداوند عز و جل نیروی شنوایی و بینایی شیعیان ما را می افزاید (تقویت می کند) تا آنجا که بین آنها و قائم فاصله ای نباشد، با آنها صحبت می کند، پس می شنوند و به او می نگرند در حالیکه که او (امام) در جایگاه خود است.