ما – و من
ما – موضوعةٌ للاستفهام عن أفراد غیر العُقلاء – و یُطلب بها :
(أ) إیضاح الاسم : نحو ما العسجد؟ فیقال فی الجواب إنه ذهبٌ.
(3) أی لا نفع هل قبل الحرف العاطف بل تقع بعده دائما.
(ب) أو یُطلبُ بها بیان حقیقة المسمَّى : نحو : ما الشمس ؟
فیجاب بأنه کوکبٌ نهاریّ
(ج) أو یُطلبُ بها بیان الصفة نحو : ما خلیلٌ ؟ - وجوابه طویل أو قصیر : مثلا
وتقع هل البسیطةُ فی الترتیب العقلی بین «ما» التی لشرح الاسم ، و «ما» التی للحقیقة
فَمن یجهلُ معنى البشر مثلا یسأل أولاً «بما» عن شرحه : فیجاب بانسان ، ثم «بهل» البسیطة عن وجوده ، فیجاب بنعم
ثم «بما» عن حقیقته ، فیجاب بحیوان ناطق.
ومَن – موضوعة للاستفهام – ویطلبُ بها تعیین أفراد العقلاء – نحو : من فتحَ مصر ؟ ونحو : من شید الهرم الأکبر ؟ ونحو : من شید القناطر الخیریة ؟
متى – وأیَّان
متى – موضوعة للاستفهام ، ویطلبُ بها تَعیینُ الزَّمان ، سواء أکان ماضیا أو مستقبلا – نحو متى تولَّى الخلافة عمرُ ؟ ومتَى نحظَى بالحریة.
وأیَّان – موضوعة للاستفهام ، ویطلبُ بها تعیینُ الزَّمان المُستقبل خاصة وتکون فی موضع (التهویل والتفخیم) دون غیره کقوله تعالى (یسالُ أیّان یوم القیامة.
کیف – وأین – وأنى – وکم – وأی
کیف : موضوعة للاستفهام – ویطلبُ بها تعیینُ الحالُ : کقوله تعالى «فکیف إذا جئنا من کل أمةٍ بشهید» وکقوله :
وکیف أخاف الفقر أو أحرمُ الغنى ورأى أمیر المؤمنین جمیل
وأین موضوعة للاستفهام ویطلبُ بها تعیینُ المکان نحو : أین شرکاؤکم وأنى : موضوعة للاستفهام – وتأتى لمعان کثیرة
(1) فتکون بمعنى کیفَ – کقوله تعالى «أنَّى یُحیِی هذهِ اللهُ بعد موتها».
(2) وتکون بمعنى مِن أین – کقوله تعالى (یا مریمُ أنى لکِ هذا
(3) وتکون بمعنى متى – کقولک – زُرنی أنى شِئتَ
و کم – موضوعة للاستفهام : ویُطلب بها تعیین عَددٍ مُبهمٍ کقوله تعالى (کم لبثتم
ما و من
"ما" برای پرسش از افراد غیر عاقل وضع شده است و با آن طلب می شود.
الف)توضیح اسم: مانند "عسجد" چیست؟ که در جواب گفته میشود آن طلاست.
أی لا نفع هل قبل الحرف العاطف بل تقع بعده دائما.(؟)
ب)یا با آن حقیقت چیزی دارای نام بیان می شود. مانند حقیقت خورشید چیست؟
پس جواب میدهد که آن ستاره روز است.
ج)یا با آن بیان صفت طلب می شود. مانند خلیل چطور است؟ و جواب آن قد بلند یا کوتاه است.
و «هل بسیطه» در ترتیب عقلی بین "ما" یی که برای شرح اسم و "ما" یی که برای حقیقت است قرار می گیرد.
پس اگر کسی معنی بشر را نداند، ابتدا با "ما" از شرح آن میپرسد. پس جواب میگیرد:انسان. سپس با "هل" بسیطه از وجودش سوال می کند. پس جواب می شنود: بله. سپس با "ما" از حقیقت آن می پرسد. پس جواب می شنود: حیوان ناطق است.
و "مَن" برای استفهام است و با آن تعیین افراد عاقل خواسته می شود. مانند: چه کسی مصر را فتح کرد؟ و مانند: چه کسی هرم بزرگتر را بنا کرد؟ و مانند: چه کسی پل های خیریه را بنا کرد؟
"متی" برای استفهام وضع میشود و با آن زمان تعیین میشود.خواه زمان گذشته باشد یا آینده. مانند: عمر چه زمانی خلافت را به عهده گرفت؟ چه هنگام از آزادی لذت میبریم؟
"ایان" برای استفهام وضع میشود و با آن فقط تعیین زمان در آینده طلب می شود. و در مواضع هراس انگیز و بزرگ داشتن از آن استفاده می شود. مانند سخن خداوند: می پرسد چه زمان روز قیامت است؟
"کیف" برای استفهام وضع می شود و با آن تعیین حالت خواسته میشود. مانند قول خداوند: پس چگونه است حال، هنگامی که از هر امتی شاهد آوریم. و مانند این سخن:
و چگونه از فقر میترسم یا از ثروتمندی محروم می شوم در حالیکه امیرالمونین را زیبا می بینم.
و "أینَ" برای استفهام وضع می شود و با آن تعیین مکان طلب می شود. مانند: شریک هایتان کجا هستند؟
و "أنیّ" برای استفهام وضع می شود و برای معانی زیادی کاربرد دارد.
1- به معنی "کیف" مانند قول خداوند متعال: چگونه خداوند این را بعد از مرگش زنده می کند؟
2- به معنی "أینَ" مانند سخن خداوند متعال: ای مریم این از کجا برای تو است؟
3- به معنی "متی". مانند: هر زمان خواستی به دیدنم بیا
"کم" برای استفهام وضع می شود و با آن تعیین عددی مبهم طلب می شود. مانند: چقدر درنگ کردید؟
ان شا الله که حالتون خوب باشه..
سطح 2 رو تموم کردین؟
وبتون خیلی عالیه.. موفق باشید گلم