حوزه علمیه کوچک ما

عنه علیهِ السَّلام فی قولِه تَعالی :

اِنَّما اموالُکم و اَولادُکُم : و معنی ذلکَ أنَّهُ یَختبِرُهُم بالاموالِ و الاَولادِ لِیَتَبَیَّنَ السّاخِطَ لِرِزقِهِ و الرّاضی بِقِسمِهِ و اِن کانَ سُبحانَهُ أَعلَمَ بهِم من أنفُسِهِم و لکن لِتُظهِرَ الاَفعالُ الَّتی بِها یُستَحَقُّ الثَّوابُ و العِقابُ.

میزان الحکمه آیت الله ری شهری صفحه 43

عنه : جار و مجرور متعلق به محذوف

علیهِ السَّلام : جمله دعایی خالی از اعراب

فی قولِ : جار و مجرور متعلق به محذوف

ه : مضاف الیه و مجرور

تَعالی : جمله دعایی بدون اعراب برای ضمیر ه

اِنَّما : انَّ حرف ناصبه و مای کافه که ابتدای آن آمده انَّ را از عمل باز میدارد.

اموالُ : مبتدا و مرفوع

کم : مضاف الیه و محلا مجرور

و اَولادُکُم : به واو عطف مانند اموالکم

و معنی : مبتدا و مرفوع

ذلکَ : مضاف الیه و محلا مجرور

أنَّ : حرف مشبهه باالفعل

هُ : اسم انَّ محلا منصوب

یَختبِرُ : فعل مضارع و خبر انَّ و مرفوع

هُم : مفعول به و محلا منصوب

عنه : جار و مجرور متعلق به یَختبِر

بالاموالِ : جار و مجرور متعلق به یَختبِر

و : حرف ربط/عامل ومبنی

الاَولادِ : مجرور به حرف جر به واسطه واو عطف

لِ : حرف ناصبه

یَتَبَیَّنَ : فعل منصوب به ادات نصب

السّاخِطَ : مفعول به و منصوب

لِرِزقِ : جار و مجرور متعلق به یَتَبَیَّنَ

هِ : مضاف الیه و مجرور

و الرّاضی : به واو عطف (حرف عامل) مفعول به و منصوب

بِقِسمِهِ : مانند لقِسمِهِ

و اِن : واو حرف عطف/ حرف شرط؟ مبنی

کانَ : فعل ماضی مبنی مجزوم به اعراب محلی(درصورت شرط بودن)

سُبحانَهُ : جمله دعایی بدون اعراب برای هو و یا اسم ظاهر الله که در هر دو

حال مستتر هستند.

أَعلَمَ : خبر کان و منصوب

بهِم : جار و مجرور

من أنفُسِ : جار و مجرور

هِم : مضاف الیه و محلا مجرور

و لکن : حرف عطف

لِتُظهِرَ : فعل مجهول /منصوب به ادات نصب

الاَفعالُ : نایب فاعل و مرفوع به اعراب فاعل

الَّتی : اسم موصول

بِها : جار و مجرور (ضمیر مبنی و اعراب محلی) متعلق به لِتُظهِرَ

یُستَحَقُّ : فعل مضارع و مجهول و مرفوع

الثَّوابُ : نایب فاعل و مرفوع به تبعیت از اعراب فاعل

و العِقابُ : مانند بالا به واو عطف

و از او (امیرالمومنین) که سلام و درود خدا بر او باد درمورد سخن خداوند متعال که فرمود :

بدرستی که اموال و اولاد شما (وسیله) آزمون (شما)هستند... : و معنی آن این است که بدرستیکه او بندگان خود رابوسیله ثروت و اولاد می آزماید تا روشن شود چه کسی از روزی خود ناخشنود است و چه کسی به قسمت و بهره اش راضی. اگرچه خداوند سبحان بندگان را از خود آنان بهتر می شناسد اما (می آزماید) تا کردارهایی که بواسطه آنها ثواب و عقاب استحقاق پیدا می کند آشکار شوند.