حوزه علمیه کوچک ما

ناقص
فعل معتل اللام یا ناقص بر دو قسم است: 
ناقص واوى، مانند: دَعَوَ، ناقص یایى، مانند: رَمَیَ. 

قواعد اعلال ناقص

بر کلمات ناقص، قواعد ذیل جارى می‌شود: 

قاعده ‌ی(7): در ناقص واوى، اگر ماقبلِ واو، مکسور باشد، واو به یاء تبدیل می‌شود; مانند:
رَضِوَ ← رَضِیَ  دُعِوَ ← دُعِیَ

قاعده‌ی (8): واو مضموم ماقبل مضموم و نیز یاء مضموم ماقبل مکسور،اگر در آخر مضارعِ ناقص قرار گیرند، ضمه‌ی آنها حذف می‌شود; مانند:
یَدْعُوُ ← یَدْعُو  یَرْمِیُ ← یَرْمِی

قاعده‌ی (9): در ناقص واوى، اگر واو حرف چهارم یا بعد از آن بوده، ماقبل آن مفتوح باشد، به یاء تبدیل می‌شود; مانند:
یُدْعَوُ ← یُدْعَیُ ← یُدْعَیٰ

قاعده‌ی (10): در آخر صیغه‌هاى (1، 4، 7، 13 و 14) فعلِ ناقص، حرف علّه در حالت جزم حذف می‌شود; مانند:
مضارع مجزوم یَدْعُو ← لَمْ یَدْعُ(1)  لَمْ تَدْعُ(4)  لَمْ تَدْعُ(7)  لَمْ أَدْعُ(13)  لَمْ نَدْعُ(14)
مضارع مجزوم یَرْمِی ← لِیَرْمِ(1)  لِتَرْمِ(4)  اِرْمِ(7)  لاَرْمِ(13)  لِنَرْمِ (14)
مضارع مجزوم یَرْضَى ← لِیَرْضَ(1)  لِتَرْضَ(4)  اِرْضَ(7)  لَمْ أَرْضَ (13)  لَمْ نَرْضَ (14)

توجه: قواعد مذکور در فعلهاى مجهول و فعلهاى مزید ناقص نیز باید رعایت شوند; مانند: 
رَضِیَ (باب افعال): أَرْضَیَ ← أَرْضَیٰ   یُرْضِیُ ← یُرضِی  أَرْضِی ← أَرْضِ
زَکوَ (درباب تفعیل): زَکَّوَ ← زَکَّیَ  ← زَکَّىٰ   یُزَکِّیُ  ← یُزَکِّی   لِیُزَکِّی  ← لِیُزَکِّ ‌ 

نمونه‌ی صرف ناقص یایى از فعل: رَمی‌(پرتاب کرد)

ماضی معلوم:

رَمی (پرتاب کرد) رَمَیَا رَمَوْا رَمَتْ رَمَتَا رَمَیْنَ رَمَیْتَ رَمَیْتُمَا رَمَیْتُمْ رَمَیْتِ رَمَیْتُمَا رَمَیْتُنَّ رَمیْتُ رَمَیْنَا

ماضی مجهول:

رُمِیَ (پرتاب شد) رُمِیَا رُمُوا رُمِیَتْ رُمِیَتَا رُمِینَ رُمِیتَ رُمِیتُمَا رُمِیتُمْ رُمِیتِ رُمِیتُمَا رُمِیتُنَّ رُمِیتُ رُمِینَا

مضارع معلوم:

یَرْمِی (پرتاب می کند) یَرْمِیَانِ یَرْمُونَ تَرْمِی تَرْمِیَانِ یَرمِینَ تَرْمِی تَرمِیَانِ تَرمُونَ تَرمِینَ تَرْمِیَانِ تَرْمِینَ أَرْمِی نَرْمِی

مضارع مجهول:

یُرْمیٰ (پرتاب می شود) یُرْمَیَانِ یُرْمَوْنَ تُرْمَی تُرمَیَانِ یُرْمَیْنَ تُرْمَی تُرْمَیَانِ تُرْمُوْنَ تُرْمَیْنَ تُرْمَیَانِ تُرْمَیْنَ أُرْمَی نُرْمَی

امر معلوم:

لِیَرْمِ (باید پرتاب کند) لِیَرْمِیا لِیَرْمُوا لِتَرْمِ لِتَرْمِیَا لِیرْمِینَ اِرْمِ اِرْمِیَا اِرْمُوا اِرْمِی اِرْمِیَا اِرمِینَ لِأَرْمِ لِنَرْمِ

نمونه‌ی صرف ناقص واوی از فعل: دَعَوَ (خواند)

ماضی معلوم:

دَعَا(خواند) دَعَوَا دَعَوْا دَعَتْ دَعَتَا دَعَوْنَ دَعَوْتَ دَعَوْتُمَا دَعَوْتُمْ دَعَوْتِ دَعَوْتُمَا دَعَوْتُنَّ دَعَوْتُ دَعَوْنا

ماضی مجهول:

دُعِىَ (خوانده شد) دُعِیَا دُعُوا دُعِیَتْ دُعِیَتَا دُعِینَ دُعِیتَ دُعِیتُمَا دُعِیتُمْ دُعِیتِ دُعِیتُمَا دُعِیتُنَّ دُعِیتُ دُعِینَا

مضارع معلوم:

یَدْعُو (می خواند) یَدْعُوَانِ یَدْعُونَ تَدْعُو تَدْعُوَان یَدْعُونَ تَدْعُو تَدعُوَانِ تَدْعُونَ تَدْعِینَ تَدْعُوَانِ تَدْعُونَ أَدْعُو نَدْعُو

مضارع مجهول:

یُدْعَى (خوانده می شود) یُدْعَیَانِ یُدْعَوْنَ تُدْعَى تُدْعَیانِ یُدْعَیْنَ تُدْعَى تُدْعَیَانِ تُدْعَوْنَ تُدْعَیْنَ تُدْعَیَانِ تُدْعَیْنَ أُدْعَى نُدْعَى اُدْعِی

امر معلوم:

لِیَدْعُ (باید بخواند) لِیَدْعُوَا لِیَدْعُوا لِتَدْعُ لِتَدْعُوَا لِیَدْعُونَ اُدْعُ اُدْعُوَا اُدْعُوا اُدْعُوَا اُدْعُونَ لاَدْعُ لِنَدْعُ