حوزه علمیه کوچک ما

آموزش ادبیات عربی، منطق؛ فلسفه و عرفان اسلامی به نحو اجمالی و سبک سنتی حوزات علمیه

حوزه علمیه کوچک ما

آموزش ادبیات عربی، منطق؛ فلسفه و عرفان اسلامی به نحو اجمالی و سبک سنتی حوزات علمیه

 

حضرت علی علیهما السلام:

إذا هِبتَ أمراً فقَع فیه فإنّ شِدَّةَ تَوقیةِ اَعظمُ ممّا تخافُ منه

(نهج البلاغه- حکمت 175)

 

 إذا: اسم شرط؟- مبنی بر سکون

هبت امراً (شرط) – قع فیه (جزای شرط)

هِبتَ: فعل- ماضی- مفرد مذکر مخاطب- ثلاثی مجرد (هاب- یهیب) – اجوف یایی- لازم- معلوم/ فعل و فاعل (ضمیر بارز ت)- فعل شرط محلا مجزوم

أمراً: اسم- صحیح الاخر- غیرمصدر- جامد- مفرد- مذکر- نکره- معرب / مفعول به

 

ف: حرف عطف، غیر عامل، مبنی بر فتح

قَع: فعل- امر حاضر- مفرد مذکر مخاطب- ثلاثی مجرد (وقع – یقع)- مثال واوی- متعدی- معلوم/ جواب شرط (محلا مجزوم)

فی: حرف جر- عامل- مبنی بر سکون

ه: اسم- ضمیر- مجرور به حرف جر

(جار و مجرور متعلق به قع)

 

ف: حرف عطف غیر عامل، مبنی بر فتح

إنّ: حرف مشبهه بالفعل- عامل – مبنی بر فتح

شدّة توقیة (اسم إنّ) – اعظم ممّا تخاف منه (خبرإنّ)

شِدَّةَ: اسم- صحیح الاخر- اسم مصدر- جامد- مفرد- مونث (لفظی) – نکره- معرب/ اسم إنّ – لفظا منصوب

تَوقیةِ: اسم- صحیح الاخر- مصدر باب تفعیل- جامد- مفرد- مونث لفظی- نکره- معرب / مضاف الیه ، لفظا مجرور

 

اَعظمُ: اسم- صحیح الاخر- غیرمصدر- مشتق اسم تفضیل- مفرد- مذکر- نکره- معرب / خبرإنّ – لفظا مرفوع

من: حرف جر- مبنی بر سکون- عامل

ما: اسم موصول- مبنی بر سکون- محلا مجرور

تخاف منه (جمله فعلیه، صله ی ما)

 

تخافُ: فعل- مضارع- مفرد مذکر مخاطب- ثلاثی مجرد (خاف- یخاف) – اجوف واوی- لازم- معلوم / صله؟

من: حرف جر- مبنی بر سکون- عامل

ه: اسم – ضمیر - مجرور به حرف جر / عائد صله

(جار و مجرور متعلق به تخاف)

 

 امیر المومنین علیه السلام:

هروقت از چیزی ترسیدی، خود را در آن بیفکن. پس به درستی که سختی هراس بزرگتر از آن چیزی است که از آن می ترسی.

 

نظرات  (۶)

  • سمیه افتخاری
  • اصلاح:

    وقی به معنای " واقع شد" لازم است
    وقی فی به معنای " آغاز کرد" متعدی به حرف جر است
  • فائزه موسوی طیبی
  • - اذا اسم ظرف زمان و مبنی است (درس 27 هدایه)

    - فقط شدة اسم انّ است نه شدة توقیه 

    - تخاف فعل و فاعل است لذا همان طور که گفتید تخاف منه جمله صله است
  • فرید افتخاری
  • - اذا در تجزیه، اسم ثلاثی، مبنی غیر عامل، دائم الا ضافه، ظرف زمان مستقبل، متضمن معنای شرط و در ترکیب، ظرف زمان شرطیه، مبنی بر سکون، محلا منصوب، مفعول فیه، متعلق به هبت

    - شرطیه بودن اذا معنوی است، لذا به عنوان اسم شرط عمل نمی کند و جمله - شرط و جزای آن را محلا مجزوم نمی سازد.

    فاء را بهتر از فاء الجزاء یا حرف جزا بگیریم که با معنای شرط سازگار باشد.

    - توقیه دو تا مضاف الیه است ، توقی + ه

    - توقی مصدر باب تفعل است نه تفعیل

    - اعظم به خاطر داشتن وزن فعل و نعت (2 تا از 9 عامل منع صرف) غیر منصرف است لذا تنوین نگرفته است.

    - کل جمله تحاف منه مصدر است، تخاف فقط فعل و فاعل است.

    در ترجمه قع یعنی بیفت، واقع شو (لازم است و باید طوری معنا کنیم که لازم بودن آن دیده شود)



    با نظر فاءزه خانم مبنی بر اسم ان موافقم.
    پس شرطیه بودن ظرف زمان تغییری در جمله ایجاد نمیکنه ؟
  • فرید افتخاری
  • در جواب سید حسین : تغییر ظاهری ایجاد نمی کند، فقط معنای شرطی به عبارت می دهد. 
    نحاة می گویند : اصل در اسم آن است که معرب باشد و اصل در حرف آن است که مبنی باشد. اینجا اذا اسم است که به خاطر شباهت معنوی به إن شرطیه که حرف است ، مبنی شده است.
    توقیه جامده یا مشتق؟

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">