خلاصه‌ی صفحات ۳۵۰ تا ۴۰۰ جلد اول

( کفا )

کفو که به معنى مثل، همتا و نظیر است. این کلمه فقط یکبار در قرآن آمده است.

قوله تعالى : ( وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ ) [ 112 / 4 ] أی نظیرا ومساویا 

قوله تعالى : ( أَلَیْسَ اللهُ بِکافٍ عَبْدَهُ ) [ 39 / 36 ] أی بمغن عبده .

وَفِی الْحَدِیثِ : « الْمُسْلِمُونَ تَتَکَافَأُ دِمَاؤُهُمْ ».أی تتساوى فی الدیات والقصاص 

 

( لجأ )

لجأ : پناه برد ، پناهنده شد ، دست به دامن شد

قوله تعالى : ( لَوْ یَجِدُونَ مَلْجَأً ) [ 9 / 57 ] أی مکانا یلجئون إلیه یتحصنون فیه من رأس جبل أو قلعة.

وَفِی الدُّعَاءِ : « لَا مَلْجَأَ وَلَا مَنْجَى مِنْکَ إِلَّا إِلَیْکَ ».

و « الْتَجَأَ إلیه » أی اعتصم ، فالحصن مَلْجَأٌ بفتح الجیم. 

 

( لغا )

لَغَا : باطل شد ، لغو شد ، ملغی شد ، بیهوده ‌ گویی کرد

قوله تعالى : ( لا یُؤاخِذُکُمُ اللهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمانِکُمْ)[ 2 / 225 ] یعنی بما تعقدوه یمینا ولم توجبوه على أنفسکم 

قوله تعالى : ( وَإِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً ) [ 25 / 72 ]اللَّغْوُ الباطل ، واللَّغْوُ الفحش من الکلام ، واللَّغْوُ الکذب واللهو والغناء ، واللَّغْوُ أیضا المسقط الْمُلْغَى ،

تقول : « لَغَیْتُ الشیء » أی طرحته وأسقطته. 

 

( محا )

قوله تعالى : ( یَمْحُوا اللهُ ما یَشاءُ وَیُثْبِتُ ) [ 13 / 39 ] قیل فیه :یَمْحُو ما تکتبه الحفظة ما یشاء ویثبت ما یشاء

محا : نابود کرد ، از بین برد ، ویارن کرد ، محو کرد ، اثری از ... به جا نگذاشت ، 

قال تعالى : ( فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ ) ، وقیل :یَمْحُو من القرون ما یشاء ویثبت ما یشاء منها 

وَفِی الْخَبَرِ : « أَنَا مُحَمَّدٌ وَأَحْمَدُ وَالْمَاحِی».أی یمحو الله بی الکفر وآثاره. 

 

( مشا )

راه رفتن با اراده.  مشى: در راه رفتن معنوى نیز بکار رود مثل [حدید:28]. که مراد از آن زندگى در نور ایمان است.

قوله تعالى : ( أَفَمَنْ یَمْشِی مُکِبًّا عَلى وَجْهِهِ ) [ 67 / 22 ] یقال لکل سائر : « مَاشٍ» له قوائم أو لم یکن ، ومنه قوله تعالى : ( فَمِنْهُمْ مَنْ یَمْشِی عَلى بَطْنِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ یَمْشِی عَلى رِجْلَیْنِ ) [ 24 / 45 ].

و « مَشَى الرجل مَشْیاً » إذا کان على رجلیه سریعا کان أو بطیئا ، فهو مَاشٍ ، والجمع مُشَاةٌ. 

وَفِی حَدِیثٍ : « مَنْ نَذَرَ أَنْ یَحُجَمَاشِیاً فَأَعْیَا؟ قَالَ :یَمْشِی مَا رَکِبَ وَیَرْکَبُ مَا مَشَى».أی یمضی لوجهه ثم یعود من قابل فیرکب إلى موضع عجز فیه عن المشی ثم یمشی من ذلک الموضع کلما رکب. 

  

( ملا )

مَلَأ : ج أَمْلَاء [ ملأ ]: طمع ، گمان ، بزرگان و بزرگواران ، گروه مردم 

قوله تعالى : ( یا أَیُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِی)[ 12 / 43 ] وقوله تعالى : ( أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِنْ بَنِی إِسْرائِیلَ ) [ 2 / 246 ] ونحو ذلک. وقیل : « الْمَلَأُ » الجماعة من الناس الذین یملئون العین والقلب هیئة ، 

والْمَلَأُ الأعلى : الملائکة المقربون

 قوله تعالى : ( إِنَّما نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْماً ) [ 3 / 178 ] إنما هو من « أَمْلَیْتُ له فی غیه ». و « أَمْلَى الله له » أمهله وطوله. 

 وَفِی الْحَدِیثِ : « أَحْسِنُوا إِمْلَاءَکُمْ» أی أخلاقکم.

 وَفِی حَدِیثِ عَلِیٍّ (ع) : « مَا قَتَلْتُ عُثْمَانَ وَلَا مَلَأْتُ عَلَیْهِ ».أی ما ساعدت ولا عاونت.

 

( مطا )

مَطَا : مَطْواً [ مطو ]: در راه رفتن شتاب نمود 

قوله تعالى : ( ثُمَّ ذَهَبَ إِلى أَهْلِهِ یَتَمَطَّى ) [ 75 / 33 ] قیل : هو من التَّمَطِّی ، وهو التبختر ومد الیدین فی المشی 

و « الْمَطَا » وزان عسى : الظهر ، والجمع أمطاء ، ومنه قیل للبعیر « مَطِیَّةٌ» فعیلة بمعنى مفعولة ، لأنه یرکب مطاه ذکرا کان أو أنثى وتجمع على مطی ومطایا.