وَ قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله:
سَأَلْتُ جَبْرَائِیلَ علیه السلام فَقُلْتُ الْعُلَمَاءُ أَکْرَمُ عِنْدَ اللَّهِ أَمِ الشُّهَدَاءُ فَقَالَ الْعَالِمُ الْوَاحِدُ أَکْرَمُ عَلَى اللَّهِ مِنْ أَلْفِ شَهِیدٍ فَإِنَّ اقْتِدَاءَ الْعُلَمَاءِ بِالْأَنْبِیَاءِ وَ اقْتِدَاءَ الشُّهَدَاءِ بِالْعُلَمَاء
سَأَلْتُ : فعل و فاعل
جَبْرَائِیلَ : مفعول به و منصوب
ف: حرف عطف
قُلْتُ : فعل و فاعل
(الْعُلَمَاءُ أَکْرَمُ عِنْدَ اللَّهِ أَمِ الشُّهَدَاءُ): مفعول قلتُ محلا منصوب
الْعُلَمَاءُ : مبتدا و مرفوع
أَکْرَمُ : خبر و مرفوع
عِنْدَ اللَّهِ: ظرف + مضاف الیه متعلق به اکرم
أَمِ: عطف
الشُّهَدَاءُ : عطف به العلماء مبتدا و مرفوع (خبر محذوف است)
ف: عطف
قال: فعل و فاعل
از الْعَالِمُ تا آخر حدیث مفعول قال و محلا منصوب
الْعَالِمُ : مبتدا و مرفوع
الْوَاحِدُ : نعت برای الْعَالِمُ به تبعیت مرفوع
أَکْرَمُ : خبر ومرفوع
عَلَى اللَّهِ: جار و مجرور متعلق به أکرم
مِنْ أَلْفِ : جار و مجرور متعلق به أکرم
شَهِیدٍ : مضاف الیه و مجرور
ف: عطف
إِنَّ : حرف مشبه بالفعل
اقْتِدَاءَ : اسم إن و منصوب
الْعُلَمَاءِ : مضاف الیه و مجرور
بِالْأَنْبِیَاءِ : جار و مجرور متعلق به محذوف -خبر محلا مرفوع
و: عطف
اقْتِدَاءَ : اسم معطوف به إن و منصوب
الشُّهَدَاءِ: مضاف الیه و مجرور
بِالْعُلَمَاء:جار و مجرور متعلق به محذوف - خبر معطوف به إن محلا مرفوع
رسول خدا صلی الله علیه و آله:
از جبرائیل علیه السلام پرسیدم علما نزد خدا گرامی تر هستند یا شهدا؟ پس فرمود: یک عالِم گرامی تر از هزار شهید است. پس اقتداء علماء به پیامبران و اقتداء شهدا به علماء است.
