بدل:
تابعی است که منظور اصلی ما در جمله می باشد امّا ظاهراً عمل به متبوع آن نسبت داده می شود مثل : ، علی در این جمله بدل است و منظور اصلی ما در جمله می باشد امّا عمل "آمدن" به أخوک نسبت داده شده .
انواع بدل :
1- بدل کل ازکل : وقتی است که بدل و تابع یک مفهوم را می رسانند.
رأیتُ صدیقُک زیدٌ منظور از صدیق همان زید است .
2- بدل جزء از کل: وقتی است که بدل بخشی از تابع باشد: طالعتُ الکتابَ تُلثَهُ که ثُلْث جزئی از کتاب است.
3- بدل اشتمال : وقتی است که بدل وابسته به تابع می باشد یعنی جزئی از مشتملاتش می باشد.
صدق از متعلقات محمد است.
نکته : بدل متبوع خود را در اعراب مطابقت می کند .
عطف بیان:
کلمه ای است که مطبوع خود را توضیح و تفسیر می کند و مقصود آن را بیان می کند،(ماقبل خود را توضیح می دهد). عطف بیان می تواند تابع جامدی باشد که مشهورتر از متبوع خود است و می تواند جانشین متبوع خود قرار گیرد که در این صورت فرقی با بدل کل از کل ندارد .
جاءت أختک فاطمة : فاطمة عطف بیان است و مشهورتر از أختک که متبوع است می باشد.
نکته : اسمایی که بعد از إمام بیایند عطف بیان هستند
نکته: اسمهای جامد دارای "ال" که پس از اسماء اشاره واقع شوند عطف بیان هستند.
نکته : دو کلمه إبن و بنت زمانی که پس از اسم عَلَم واقع شوند عطف بیان هستند:محمد بن عبدالله
نکته : اسم جامد دارای "ال" بعد از ایها و ایتها عطف بیان هستند: یا ایها الناس
عطف بیان معمولاً جامد است و با متبوع خود در اعراب مطابقت می کند.
بدل در احادیث:
حدیث شماره 9 ، حدیث شماره 18، حدیث شماره 65
عطف بیان در احادیث:
حدیث شماره 24، حدیث شماره 65
